Σεπτέμβριος

Μήνας Σεπτέμβριος ή Σεπτέμβρης ή Σταυρίτεν(ποντιακά)

Η ονομασία προέρχεται από το λατινικό αριθμό septem (7)

Είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας του Φθινοπώρου. Περιλαμβάνει 30 ημέρες. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο 7ος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου.

Ονομασίες του μήνα Σεπτέμβρη

Τρυγητής γιατί γίνεται ο τρύγος των σταφυλιών.

Σταυριάτης γιατί στις 14 γιορτάζουμε την ύψωση του τίμιου Σταυρού.

Ορτυκολόγος γιατί εμφανίζονται τα αποδημητικά ορτύκια.

Ο Σεπτέμβριος είναι επίσης και ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά. Η πρώτη Σεπτεμβρίου-Πρωτοσταυριά από τις αρχές, άλλωστε, του 4ου αιώνα μ.Χ. (313 μ.Χ.) καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους, επειδή η 1η Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της ινδικτιώνος. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως «αρχή της ινδίκτου».Τις Ινδικτιώνες τις καθιέρωσαν οι Άγιοι Πατέρες , επηρεασμένοι από τους Ρωμαίους , για φορολογικούς κυρίως σκοπούς.

Την Πρωτοσεπτεμπριά οι αγρότες "καλούσαν" με διάφορους τρόπους και τεχνικές που θυμίζουν αρχαία θεσμοφόρια , το "πνεύμα της βλαστήσεως". Ο σπόρος που ήταν προορισμένος για τη σπορά "στέλλεται εις την εκκλησίας διά να ευλογηθεί" . Στην Κω κρεμούσαν στο εικονοστάσι το σύμβολο της "Αρκιχρονιάς" :μια αρμαθιά από ρόδι , σταφύλι , κυδώνι , σκόρδο και φύλλο από τον πλάτανο του Ιπποκράτη.

Τρυγητής : "Η πρώτη μέρα του (Σεπτέμβρη) Τρυγητή χαιρετιζόταν στη Θράκη με τύμπανα και τραγούδια. Οι ληνοί συνοδεύονταν δ' ομάδων ορχουμένων και αδόντων. Την νύχτα παρέες προσωπιδοφόρων εν τυμπάνοις και αλαλαγμοίς τρέχουν στους δρόμους"

Τα δρώμενα αυτά θυμίζουν αρχαία Οσχοφόρια στα οποία νέοι φορώντας στεφάνια από κλαδιά αμπέλου (όσχους) ξεκινούσαν από τον ναό του Διονύσου πηγαίνοντας προς τους αμπελώνες και τα πατητήρια. Λέγεται επίσης Σταυρός και Σποριάς. 

Το Σεπτέμβρη ο τρύγος συνεχίζεται ενώ αρχίζει η σπορά και το όργωμα.

Γιορτές στο μήνα Σεπτέμβριο

Του Αγίου Μάμαντος (2 Σεπτεμβρίου). Είναι άγιος βοσκός. Παλιά γινόταν θυσίες προβάτων στα ξωκλήσια του , "προσέχοντας το αίμα να τρέξει μες στ' αυλάκι το νερό , που βγαίνει κάτω από το ιερό της εκκλησίας" (Σκύρος).

Τον Γενέθλιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου). Της Παναγιάς της Αποσοδειάς (Αιτωλία) , της Καρυδούς (Καστοριά).

Της Υψώσεως του Σταυρού. (14 Σεπτεμβρίου)