ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΟΝ ΜΗΤΡΙΚΟ ΘΗΛΑΣΜΟ

 Μπείτε και υπογράψτε εδώ ...είναι ανάγκη και για τους ήδη γονείς και για τους μελλοντικούς!!!

To Δίκτυο Δράσης για την Βρεφική Διατροφή – IBFAN Ελλάδας –  υπερασπίζεται το δικαίωμα των βρεφών και των μικρών παιδιών να θηλάζουν, όπως και το δικαίωμα των γονιών να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με την βρεφική διατροφή, οι οποίες θα είναι σύμφωνες με την επιστημονική γνώση και ανεξάρτητες από κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Α. Το Δίκτυο υιοθετεί πλήρως τις Επτά Αρχές του International Baby Food Action Network – IBFAN, οι οποίες είναι:

1. Το δικαίωμα των βρεφών στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας.
2. Το δικαίωμα των οικογενειών σε επαρκή τροφή.
3. Το δικαίωμα των γυναικών να θηλάζουν και να κάνουν ενημερωμένες επιλογές που ακολουθούν επιστημονικά κριτήρια σχετικά με τη διατροφή του μωρού τους.
4. Το δικαίωμα των γυναικών για πλήρη υποστήριξη, ώστε να θηλάσουν επιτυχώς και να ακολουθήσουν σωστές πρακτικές στη βρεφική διατροφή.
5. Το ανθρώπινο δικαίωμα για υπηρεσίες υγείας που ανταποκρίνονται στις βασικές τους ανάγκες.
6. Το δικαίωμα των επαγγελματιών υγείας και των καταναλωτών σε συστήματα υγείας που είναι ελεύθερα από εμπορικές πιέσεις.
7. Το δικαίωμα των ανθρώπων να οργανώνονται σε διεθνή σύμπραξη, ώστε να διασφαλίζουν αλλαγές που προστατεύουν την υγεία τους.

Τα δικαιώματα αυτά του βρέφους και της μητέρας διασφαλίζονται από τις εξής διατάξεις του διεθνούς δικαίου:

Από το άρθρο 24 της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού (κύρωση με τον Ν. 2101/1992), σύμφωνα με το οποίο «τα συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα του παιδιού να απολαμβάνει το καλύτερο δυνατόν επίπεδο υγείας» (παρ. 1) και «επιδιώκουν να εξασφαλίσουν την πλήρη εφαρμογή του παραπάνω δικαιώματος και ιδιαίτερα παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα για α) να μειώσουν τη βρεφική και παιδική θνησιμότητα., … γ) να αγωνιστούν κατά της ασθένειας και της κακής διατροφής και μέσα στα πλαίσια της στοιχειώδους περίθαλψης, … ε) να μπορούν όλες οι ομάδες της κοινωνίας, ιδιαίτερα οι γονείς και τα παιδιά, να ενημερώνονται για τα θέματα της υγείας και της διατροφής του παιδιού, για τα πλεονεκτήματα του φυσικού θηλασμού, …και να βρίσκουν υποστήριξη στη χρήση των παραπάνω βασικών γνώσεων (παρ. 2) και παίρνουν όλα τα κατάλληλα και αποτελεσματικά μέτρα για να καταργηθούν οι παραδοσιακές πρακτικές που βλάπτουν την υγεία των παιδιών (παρ. 3).

Απο το άρθρο 25 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στην πρώτη παράγραφο του οποίου κατοχυρώνεται το δικαίωμα όλων σε επαρκή και κατάλληλη διατροφή και το δικαίωμα στην υγεία ενώ στην δεύτερη παράγραφο προστατεύεται η μητρότητα και η παιδική ηλικία.

Στις χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης η προστασία αυτή ενισχύεται απο το άρθρο 11 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη (κύρωση με τον Ν. 1426/1984), σύμφωνα με το οποίο «για εξασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης του δικαιώματος για προστασία της υγείας, τα Συμβαλλόμενα Μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να λαμβάνουν είτε απευθείας είτε με τη συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών οργανώσεων, κατάλληλα μέτρα που αποσκοπούν ιδίως στο: (1.) να εξαφανίζουν κατά το δυνατό τα αίτια μη ικανοποιητικής υγείας και (2.) να προβλέπουν συμβουλευτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες διαφώτισης σε ό,τι αφορά τη βελτίωση της υγείας και την ανάπτυξη της συναίσθησης ατομικής ευθύνης στον τομέα της υγείας». Το άρθρο 17 του ΕΚΧ κατοχυρώνει επισης το δικαίωμα της μητέρας και του παιδιού για κοινωνική και οικονομική προστασία και υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα μέρη σε λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για το σκοπό αυτόν περιλαμβανομένης της σύστασης ή της διατήρησης κατάλληλων ιδρυμάτων ή υπηρεσιών.

Β. Στην εθνική έννομη τάξη το θεμελιώδες αγώγιμο δικαίωμα στον μητρικό θηλασμό προκύπτει τόσο για το παιδί όσο και για την μητέρα απο τις εξής συνταγματικές διατάξεις:

Απο την αρχή της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγματος): ο θηλασμός αποτελεί θεμελιώδη όρο αυτοεκπλήρωσης, σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας της μητέρας και του παιδιού. Κάθε παρέμβαση που δυσχεραίνει ή εμποδίζει αυτήν την πράξη εκπλήρωσης προσβάλλει την αρχή της αξίας του ανθρώπου.

Από το δικαίωμα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (άρθρο 5 παρ. 1 Συντάγματος): κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελεύθερη και ανεμπόδιστη εκδίπλωση των επιθυμιών και κλίσεων και στην ικανοποίηση των αναγκών του, στο μέτρο που δεν εμποδίζει τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί τόσο για την μητέρα όσο και για το παιδί στοιχειώδη όρο αυτοδιάθεσης.

Από το δικαίωμα στη ζωή (άρθρο 5 παρ. 2 Συντάγματος): το δικαίωμα το βρέφους στη ζωή επιτάσσει τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων και την αποφυγή πράξεων που θέτουν τη ζωή του σε κίνδυνο.  Ο πρόωρος αποθηλασμός δημιουργεί όρους που συνδεόνται με την παιδική θνησιμότητα.

Από το δικαίωμα για προστασία της οικογένειας και της παιδικής ηλικίας (άρθρο 21 παρ. 1 Συντάγματος): περιλαμβάνει το δικαίωμα στην εξασφάλιση της αξιοπρεπούς ανατροφής των παιδιών και του συνολικού επιπέδου ζωής της οικογένειας. Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί επίσης θεμελιώδη έκφανση της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας.

Από το δικαίωμα στην υγεία (άρθρο 21 παρ 3 Συντάγματος): περιλαμβάνει το δικαίωμα σε καλή σωματική και ψυχική υγεία.

Το δικαίωμα στον μητρικό θηλασμό είναι ατομικό δικαίωμα, αλλά και συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή, που δημιουργεί αξιώσεις και στις ιδιωτικές έννομες σχέσεις, στις οποίες προσιδιάζει (άρθρο 25 παρ. 1 Συντάγματος). Φορέας του δικαιώματος είναι τόσο η μητέρα όσο και το βρέφος, με αξιώσεις ανεξάρτητες μεταξύ τους. Αποδέκτης του δικαιώματος είναι καταρχήν το Κράτος, το οποίο οφείλει να απέχει απο πράξεις προσβολής του δικαιώματος και υποχρεώνεται να λαμβάνει τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την απόλαυσή του. Η δέσμευση αφορά τόσο τη νομοθετική εξουσία, συνταγματική υποχρέωση της οποίας αποτελεί η θέσπιση των κατάλληλων κανόνων δικαίου που εξασφαλίζουν την απόλαυση του δικαιώματος, όσο και τη Διοίκηση, συνταγματική υποχρέωση της οποίας αποτελεί ο σεβασμός της επιθυμίας της μητέρας και του βρέφους για θηλασμό, συμπεριλαμβανομένου του θηλασμού σε δημόσιο χώρο, τόσο κατά την έκδοση σχετικών διοικητικών πράξεων, όσο και κατά την πρακτική σε δημόσιους φορείς (π.χ. δημόσια νοσοκομεία) και τα δικαστήρια, συνταγματική υποχρέωση των οποίων είναι ο σεβασμός του θεμελιώδους δικαιώματος της μητέρας και του βρέφους στον μητρικό θηλασμό, κατά την κρίση υποθέσεων που άγονται ενώπιόν τους (π.χ. διαζύγια και ρύθμιση επικοινωνίας). Αποδέκτης του δικαιώματος είναι επίσης και οι ιδιώτες, που με πράξεις ή παραλείψεις μπορούν θέσουν σε κίνδυνο την άσκηση του δικαιώματος (π.χ. ιδιωτικές κλινικές και επαγγελματίες υγείας). Η μητέρα τέλος, ως φορέας και αποδέκτης του δικαιώματος στον μητρικό θηλασμό, υποχρεούται απο το Σύνταγμα μέσα στα πλαίσια του δικαιώματος αυτοδιάθεσής της, να λαμβάνει τις αποφάσεις που είναι απαραίτητες για την βέλτιστη σωματική, ψυχική και διανοητική ανάπτυξη του παιδιού. Η μητέρα ασκεί το δικαίωμά της στον μητρικό θηλασμό ως εξειδίκευση του δικαιώματος ανατροφής, με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού.

Ο μητρικός θηλασμός είναι η θεμελιώδης σχέση εκκίνησης της ζωής ενός ανθρώπου. Το μητρικό γάλα είναι η μόνη κατάλληλη τροφή για την μέγιστη βιολογική, συναισθηματική και πνευματική ανάπτυξη του βρέφους. Η διασφάλιση του ελεύθερου και ανεμπόδιστου θηλασμού του βρέφους και μάλιστα σε συνθήκες υψηλής διακινδύνευσης, όπως αυτές που παρατηρούνται στην Ελλάδα με ποσοστό μόλις 1% επιτυχούς αποκλειστικού θηλασμού το πρώτο εξάμηνο της ζωής (σημ.: ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει αποκλειστικό θηλασμό για το πρώτο εξάμηνο της ζωής κάθε βρέφους), αποτελεί δικαίωμα της μητέρας και του βρέφους και υποχρέωση του Κράτους και όλων των φορέων που εμπλέκονται στη διαδικασία του τοκετού και της γαλουχίας. Το δικαίωμα στον μητρικό θηλασμό αποτελεί θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα, που προκύπτει ερμηνευτικά απο το Σύνταγμα και εξειδικεύεται σε μια σωρεία διεθνών και εσωτερικών κανόνων δικαίου, οι οποίοι φυσικά δεν εξαντλούν το περιεχόμενο του.

Πηγή:  www.ibfan.gr